Η άποψή μας / Γιατί ο Τσίπρας κερδίζει πολιτικά από τον θόρυβο του βιβλίου του
Η ιδέα ότι «η αρνητική δημοσιότητα είναι κι αυτή διαφήμιση» είναι παλιά. Από τον Μάρσαλ ΜακΛούαν μέχρι τον Μακιαβέλλι, και από τον Τραμπ μέχρι τον Όρμπαν, η ιστορία δείχνει πως η προσοχή – ακόμη κι όταν είναι με εχθρικό τρόπο – ωφελεί.
Ο ΜακΛούαν, ο πατέρας της σύγχρονης επικοινωνίας, υποστήριζε ότι η προβολή, θετική ή αρνητική, δημιουργεί «θερμότητα» γύρω από ένα πρόσωπο. Σε μία διάλεξη του ’70 είχε πει: «Η δυσφήμηση είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Το κοινό θυμάται το πρόσωπο, όχι την κατηγορία». Οχι τις λεπτομέρειες της είδησης.
Διαβάστε επίσης: «Ιθάκη» Τσίπρα / Πίσω από τις λέξεις, τι κρύβει ο Αλέξης;
Ο Γάλλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ, συνέδεσε τη δημοσιότητα με το «συμβολικό κεφάλαιο»: όσο βρίσκεσαι μέσα στη συζήτηση, τόσο το αυξάνεις, ανεξάρτητα από το πρόσημο της κριτικής. Ακόμη κι ο Μακιαβέλλι, αιώνες πριν, υπονοούσε ότι η παρουσία στο δημόσιο πεδίο υπερέχει της «καλής εικόνας» — η εξουσία χρειάζεται μύθο, όχι βασικά αρετή.
Ο Σλοβάκος Σλάβοι Ζίζεκ έχει πει συχνά ότι το κοινό δεν απομακρύνεται από ένα πρόσωπο εξαιτίας μιας αρνητικής αφήγησης, αντίθετα, δημιουργείται μια σχέση «καχυποψίας προς τον κατήγορο».
Αυτό οδηγεί στο φαινόμενο όπου οι επιθέσεις κατά πολιτικών τους κάνουν πιο «αντι-συστημικούς» και άρα πιο ελκυστικούς σε μέρος του κοινού. Όταν ο αλαζόνας Μαρινάκης κάνει φτηνό χιούμορ με το βιβλίο του Τσίπρα, τρέχεις στο βιβλιοπωλείο να το αγοράσεις.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι το πιο κλασικό παράδειγμα: χρόνια πριν βρεθεί στην πολιτική, έλεγε ότι τα σκάνδαλα τον ενίσχυαν γιατί έβαζαν το όνομά του συνεχώς στα μίντια. Στην πολιτική του καριέρα, η αρνητική κάλυψη τον μετέτρεψε σε «θύμα του συστήματος», κάτι που λατρεύει ένα σημαντικό κομμάτι της εκλογικής του βάσης. Η αρνητική διαφήμιση έχει θετικό αποτέλεσμα, έχει πει, «εκτός αν σε κατηγορούν για παιδεραστή».
Δεν είναι τυχαίο ότι ο επικοινωνιολόγος Frank Luntz έχει δηλώσει πως χωρίς αυτή την τοξική δημοσιότητα, ο Τραμπ πιθανότατα δεν θα είχε εκτοξευτεί πολιτικά.
Ο Βίκτορ Όρμπαν έχει χτίσει ολόκληρη πολιτική καριέρα πάνω σε αυτό. Κάθε κριτική από διεθνή ΜΜΕ ή ευρωπαϊκούς θεσμούς μεταφράζεται σε απόδειξη ότι «οι ελίτ των Βρυξελλών επιτίθενται στον ουγγρικό λαό».
Στον πυρήνα όλων αυτών υπάρχει μια απλή πραγματικότητα: η προσοχή είναι το πολυτιμότερο νόμισμα της σύγχρονης πολιτικής. Όποιος την έχει, έστω και με αρνητικό πρόσημο, παραμένει στο κέντρο του παιχνιδιού.
Σο μυθιστόρημά του Όσκαρ Ουάιλντ «Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ», ο Λόρδος Χένρι λέει: «The only thing worse than being talked about is not being talked about.»«Το μόνο πράγμα χειρότερο από το να μιλούν για σένα, είναι να μην μιλούν για σένα.»
Δεν είναι βέβαιο ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει διαβάσει Όσκαρ Ουάιλντ. Το βέβαιο είναι ότι δεν τον έχουν διαβάσει οι αντίπαλοι του.
Δεν υπάρχουν σχόλια