Μανόλης Αναγνωστάκης: Έλπιζες από απελπισία
Το ενοχλητικότερο ήταν πως επέμενε να γράφει την αλήθεια με άλφα κεφαλαίο
23 Ιουνίου 2025 | 15:15
[1]
Δε θέλω να γνωρίζω πάρα πολύ τους ανθρώπους.
[2]
Όλα προς τι;
[7]
Έρωτας: όσο υπάρχουν το άγνωστο και οι αυταπάτες.
[21]
Παλιούς σου φίλους που τους βλέπεις με συγκίνηση — παλιούς σου έρωτες με αποστροφή.
[25]
Όλοι κομπλεξικοί με το ήθος.
[31]
Το ματς της ζωής του είχε τελειώσει — τώρα έπαιζε την παράταση.
[48]
Να βλέπεις τα ίδια πράγματα να γίνονται και να ξαναγίνονται.
[50]
Δεν έφταιγεν ο ίδιος. Τόσος ήτανε.
[56]
Πράγματα που δε λέγονται — δεν εξηγούνται.
[62]
Το ανανεούμενο αίσθημα ενός επικείμενου κακού.
[66]
Θυμούμαι, άρα υπάρχω.
[74]
Ζήσαμε, εννοούν γλεντήσαμε.
[82]
Ο μύθος της διαρκούς προόδου.
[84]
Απόφαση της ήττας.
[86]
Και ποτέ μην ξεπέσεις στο αχ εμείς οι καημένοι. (Δε θέλει παρά ένα βηματάκι να το σκεφτούν οι άλλοι για σένα.)
[87]
Έλπιζες από απελπισία.
[93]
Μου είπες: οι αναμνήσεις είναι η ζωή.
[96]
Το ενοχλητικότερο ήταν πως επέμενε να γράφει την αλήθεια με άλφα κεφαλαίο.
[104]
Αποτοξίνωση μέσα στην κατάθλιψη.
[105]
Έψαξε — τίποτα κάτω από τις λέξεις.
[110]
Ο σπαραγμός της κοινοτοπίας.
[114]
Όμως γιατί αυτός ο κόμπος εδώ στο στήθος…
[121]
Προσπαθούσε να σε πείσει πως όλα είχαν αλλάξει, όμως εσύ τα ’βλεπες γύρω σου απελπιστικά όμοια.
[124]
Πόσα άλλα κρυμμένα βαθιά…
Ποιητικά σπαράγματα από το ΥΓ. του Μανόλη Αναγνωστάκη.
Το ΥΓ., με τις χαρακτηριστικές ολιγόλεκτες και ελλειπτικές —αλλά επ’ ουδενί ελλειμματικές— καταγραφές (124 εν συνόλω), πρωτοκυκλοφόρησε εκτός εμπορίου, σε ιδιωτική έκδοση των 100 αντιτύπων, το 1983. Το 1992 η συλλογή κυκλοφόρησε στο εμπόριο από τις εκδόσεις «Νεφέλη».
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 10 Μαρτίου 1925.
Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και μετεκπαιδεύτηκε στην Ακτινολογία στη Βιέννη. Εργάστηκε ως γιατρός στη Θεσσαλονίκη και από τα τέλη του 1978 έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα.
Πολιτικά στρατευμένος από νεαρή ηλικία στο χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς, ο Αναγνωστάκης υπήρξε αρχισυντάκτης του φοιτητικού περιοδικού Ξεκίνημα (1944), έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου καταδικάστηκε από στρατοδικείο σε θάνατο για την παράνομη πολιτική δράση του (1949).
Ο Αναγνωστάκης πρωτοεμφανίστηκε επισήμως στο χώρο των γραμμάτων το 1945 με την ποιητική συλλογή «Εποχές».
Ακολούθησαν οι «Εποχές 2» (εκδόθηκαν το 1948, κατά τη διάρκεια της προφυλάκισης του ποιητή), οι «Εποχές 3» (1951), «Η Συνέχεια» (1954), οι «Παρενθέσεις» (1956), «Η Συνέχεια 2» (1956) και «Η Συνέχεια 3» (1962).
Ακολούθησε μια περίοδος ποιητικής σιωπής από πλευράς Αναγνωστάκη έως το 1970, όταν δημοσιεύτηκαν ποιήματά του υπό το γενικό τίτλο «Ο Στόχος» στα «Δεκαοχτώ Κείμενα», μια σημαντική αντιδικτατορική κατάθεση κορυφαίων πνευματικών ανθρώπων
Από το 1959 έως το 1961 ο Αναγνωστάκης υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Κριτική, μέσα από τις στήλες του οποίου προέβαλε τα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής του.
Ο Αναγνωστάκης συνεργάστηκε με την εφημερίδα Αυγή και τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα, Φιλολογικά Χρονικά, Νέα Ελληνικά, Διάλογος, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Ο Αιώνας μας και Θούριος, όπου έγραψε δοκίμια, μελέτες και κριτικές βιβλίων.
Ο Αναγνωστάκης τοποθετείται στην πρώτη μεταπολεμική γενιά της νεοελληνικής ποίησης, μια γενιά που χαρακτηρίστηκε ως ποίηση της ήττας, καθώς πολλοί δημιουργοί της διέγραψαν την πορεία από την αισιόδοξη πίστη στο κομμουνιστικό όραμα στην απαισιοδοξία που προέκυψε από τη διάψευση των προσδοκιών τους.
Η γραφή του Αναγνωστάκη χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή αναδίπλωση του ποιητή σε έναν προσωπικό κόσμο, στο πλαίσιο του οποίου επιχειρείται η διαφύλαξη των ανθρωπιστικών συναισθημάτων και αξιών που χάνονται στο σύγχρονο κόσμο. Η εν λόγω αναδίπλωση εκφράζεται κυρίως μέσω της κατ’ επίφασιν συναισθηματικής απόστασης του δημιουργού από τα θέματα που τον απασχολούν και της συχνά επιγραμματικής διατύπωσης.
Συχνή είναι επίσης στο έργο του η παρουσία της μνήμης, των αναφορών στην παιδική ηλικία και τους φίλους, της ταύτισης ποίησης και ζωής.
Έργα του Αναγνωστάκη μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους έλληνες συνθέτες και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες.
Ο ολιγογράφος ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης απεβίωσε στις 23 Ιουνίου 2005.
Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Μανόλης Αναγνωστάκης σε χαρακτικό του καλλιτέχνη Γιάννη Στεφανάκι.
Δεν υπάρχουν σχόλια