Πλήγμα στο Ιράν ή στο Διεθνές Δίκαιο; Ευάγγελος Αποστολάκης

 24/06/2025 | 11:43

Του Ευάγγελου Αποστολάκη

Βουλευτή Επικρατείας,

πρώην Υπουργού Εθνικής Άμυνας,

Επίτιμου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ

Η αμερικανική αεροπορική επίθεση στις 22 Ιουνίου 2025 σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – με χρήση stealth βομβαρδιστικών B-2, πυραύλων cruise Tomahawk και καθοδηγούμενων βομβών GBU-57 αποτελεί προειλημμένη στρατηγική επιλογή και όχι απλώς στρατιωτική κίνηση υψηλού επιχειρησιακού ρίσκου. Και μάλιστα κατά παράβαση κάθε έννοιας συλλογικής ασφάλειας χωρίς εξουσιοδότηση από τον ΟΗΕ ή το Κογκρέσο.

Το Ιράν απάντησε άμεσα εκτοξεύοντας δύο κύματα πυραύλων και drones προς το Ισραήλ, τέθηκε σε γενική επιφυλακή και διεμήνυσε πως κάθε αμερικανική βάση στον Περσικό Κόλπο καθίσταται δυνητικός στόχος. Διεθνώς η επίθεση έγινε δεκτή με επιφύλαξη, αν όχι ανησυχία, με τη Ρωσία να χαρακτηρίζει την αμερικανική ενέργεια «απερίσκεπτη παραβίαση της ειρήνης», την Κίνα «παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ», ενώ η Ινδονησία, το Κατάρ και το Πακιστάν ζήτησαν σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ΕΕ καλεί σε αποκλιμάκωση και η  διπλωματία αναζητά για ακόμα μια φορά χώρο, την ίδια ώρα που η ισχύς επιβάλλει τετελεσμένα. Η οποιαδήποτε ενέργεια που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανατροπή του καθεστώτος μιας χώρας , ιστορικά ήδη έχει συμβεί – στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία –  και κατέληξε στα αποτελέσματα αστάθειας που όλοι γνωρίζουμε.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Η Τουρκία βλέπουμε να παίζει διπλό παιχνίδι. Ως “ρεαλιστής επιτήδειος”, αποφεύγει την ανάληψη ευθύνης, αφήνει περιθώρια συνομιλιών με όλους και αξιοποιεί την αστάθεια για να προωθήσει τον δικό της στρατηγικό ρόλο: διαμεσολαβητής, εγγυητής, παίκτης χωρίς δεσμεύσεις. Είναι η παλιά στρατηγική “όλοι χρειάζονται την Άγκυρα” σε νέα επιθετικότερη εκδοχή.

Μέχρι τώρα η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει ακολουθήσει λάθος δρόμο στην εξωτερική της πολιτική – όταν σπέρνεις ανέμους τελικά θερίζεις θύελλες. Οι αγωγοί της Ανατολικής Μεσογείου, οι ναυτιλιακές γραμμές και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί περνούν μέσα από ένα περιβάλλον αβεβαιότητας αφού κάθε μεταβολή στη στρατηγική στάση των ΗΠΑ ή του Ιράν επηρεάζει τον άξονα Ισραήλ – Αίγυπτος – Ελλάδα – Κύπρος.

Η επιχείρηση της 22ας Ιουνίου καθιστά σαφές ότι το δόγμα της αποτροπής, όπως τουλάχιστον αυτό  διαμορφώθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, έχει διαρραγεί. Όταν η στρατιωτική ενέργεια προηγείται της διπλωματίας και η αβεβαιότητα αντικαθιστά την προβλεψιμότητα, οι θεσμοί χάνουν τη δυνατότητα να προλάβουν τις συγκρούσεις.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ δεν επιδιώκουν μόνο τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος και, όπως σχολιάζεται, την ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος, αλλά επιθυμούν να επαναπροσδιορίσουν τη θέση ισχύος τους στην περιοχή, χωρίς μεσολάβηση θεσμών και χωρίς τη συνεννόηση με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους. Η προσέγγιση αυτή δεν είναι απλώς «μονομερής»  αλλά κινείται έξω από το πλαίσιο ΟΗΕ και πέρα από τις γραμμές της διεθνούς νομιμότητας.

Από την πλευρά του το καθεστώς του Ιράν φαίνεται ότι δεν επιδιώκει γενικευμένο πόλεμο αλλά να διατηρήσει το κύρος του και να αποφύγει πολιτική κατάρρευση στο εσωτερικό του. Η κρίση με το Ιράν δεν θα μείνει μακριά. Βλέποντας την Ανατολική Μεσόγειο μόνο ως “θαλάσσια οικόπεδα” και όχι ως πεδίο γεωπολιτικού ανταγωνισμού χάνεται η ουσία.

militaire.gr